Wanneer is gemeente aan toezegging ambtenaar gebonden?

Als u met de gemeente zaken doet, zult u vaak met een ambtenaar overleggen. Kunt u het college of de burgemeester tegen hun zin aan zijn toezegging houden?

Als u met de gemeente zaken doet, zult u vaak met een ambtenaar overleggen. Het kan dan gaan over een contract, een vergunning of handhaving. Is het college of de burgemeester aan zijn of haar toezegging gebonden? Hieronder informeer ik u over de laatste stand van zaken in de rechtspraak.

Verschillende soorten recht

In het recht wordt onderscheid gemaakt tussen civiel recht en bestuursrecht. Het civiel recht heeft andere wetten, andere rechters die erover oordelen en (daardoor ook) andere rechtspraak dan het bestuursrecht. Civiel recht gaat (onder andere) over contracten, bestuursrecht gaat (onder andere) over vergunningen en handhaving. Als een gemeente contracten sluit, zijn de regels van het civiel (contracten)recht van toepassing.

Het contract

Als de gemeente contracteert, wordt zij vertegenwoordigd door de burgemeester. Is deze gebonden aan wat een ambtenaar u zonder daartoe bevoegd te zijn toegezegd heeft? Ja, dat is hij, áls er maar méér is dan het gedrag van die onbevoegde ambtenaar alleen.

Dat méér hoeft niet een directe gedraging of mededeling van de burgemeester zelf te zijn. Als u praat met een ambtenaar die zegt bevoegd te zijn, het soort zaken waarover het gaat vaak regelt en alle, relevante documenten bij zich heeft, dan mag u erop vertrouwen dat hij bevoegd is. Ik leid dit af uit de uitspraak van de Hoge Raad van 3 februari 2017.

De vergunning

Vaste rechtspraak is dat je op een toezegging van een ambtenaar vertrouwen mag, al je op goede gronden veronderstellen mag dat hij de opvatting van het bevoegd gezag (meetal burgemeester en wethouders) vertolkt. Interessant in dit verband is de uitspraak van de voorzieningenrechter in de rechtbank Limburg van 13 april 2018 over de toezegging van de bouwinspecteur:

De huiseigenaar in kwestie heeft met de gemeente telefonisch contact opgenomen over de door hem voorgenomen woningsplitsing. Naar aanleiding hiervan is de bouwinspecteur van de gemeente naar hem toegekomen en heeft hier een toezegging over gedaan. Het college wordt hieraan gebonden geacht.

Ik ben wél benieuwd of dit het in de bodemprocedure (of in hoger beroep) houdt. Ik lees in de uitspraak immers niet, dat hij "alle, relevante documenten" bij zich had.

Handhaving

Handhaving is een verhaal apart, omdat hier belangen van derden in het geding (kunnen) zijn. "Het vertrouwensbeginsel strekt niet zo ver dat gerechtvaardigde verwachtingen altijd moeten worden nagekomen. Er kunnen belangen aanwezig zijn die zwaarder wegen dan de belangen van degene jegens wie de verwachtingen zijn gewekt, bij het honoreren van het gerechtvaardigd vertrouwen", zo heeft de Afdeling bestuursrechtspraak in haar uitspraak van 18 april 2018 opnieuw en in lijn met haar vaste rechtspraak overwogen. Dat "zwaarder wegen" moet dan wél grondig gemotiveerd worden.

Vertrouwen op toezegging

Hebt u vertrouwd op een toezegging van een ambtenaar, maar acht het college of de burgemeester er zich niet door gebonden? Dan ben ik u graag behulpzaam bij het op een rij zetten van de relevante feiten om te kijken of u hen aan de toezegging houden kunt.

Artikel geschreven door Paul Van Hoef

Paul Van Hoef is al ruim dertig jaar uw betrokken en betrouwbare advocaat. Uw belang is zijn belang, hij stopt pas als alle wegen zijn benut. Hij is ijzersterk als het aankomt op het oplossen van juridische puzzels. Vervolgens kan hij dit duidelijk uitleggen, waardoor u te allen tijde weet waar u aan toe bent. Hierdoor kan hij u goed bijstaan om een juridisch conflict te voorkomen of te winnen.